အိမ်ခြံမြေ တိုက်ခန်းအ ရောင်းအဝယ်ပြုကြရာတွင်
စရန် ငွေပေးကတိစာချုပ်ကို ချုပ်ဆိုတတ်ကြသည်။

ဤတွင် သတ်မှတ် သည့်ရက် ၌ ရောင်းသူ သို့မဟုတ်
ဝယ်သူတစ်ဦးဦးဘက်က ပျက်ကွက်လျှင်
ပဋိညာဉ်ဖျက်သိမ်းနိုင် ခြင်း၊ ပဋိညာဉ် ပျက်ပြယ်ခြင်းများ ဖြစ်ပြီး
စရန်ငွေဆုံးရှုံးခြင်း၊ ပစ္စည်း လက်မဲ့ဖြစ်ရခြင်းများနှင့်
ကြုံတွေ့ တတ်ကြပေသည်။

"စရန်ငွေပေးကတိစာချုပ်"
==============

ပစ္စည်းအရောင်းအဝယ် ပြုသည်ဆိုလျှင် ရောင်းသူက
အဆိုပါ ပစ္စည်းကို အခြားသူအားမ ရောင်းရန် ဝယ်သူမှ
စရန်ငွေအ ဖြစ် ရောင်း ဖိုးငွေ၏ တစ်စိတ်တစ် ပိုင်းကို
ရောင်းသူအားပေးလေ့ရှိ သည်။
ထိုအတူပစ္စည်းရောင်းသူက လည်း အရောင်းအဝယ်မပျက်စေရန်
စရန်ငွေတစ်စိတ်တစ်ပိုင်းကို ရယူထားလေ့ရှိပေသည်။

တစ်နည်းအားဖြင့် စရန် ငွေပေးခြင်းဆိုသည်မှာ -
အာမခံငွေအဖြစ်စိတ်တစ်ပိုင်းပေးထား ခြင်းဖြစ်သည်။
ဥပဒေအရ နှစ်ဖက် သဘော တူ ပဋိညာဉ် (သဘော တူညီချက်)
ပြုလုပ်ထား ခြင်းဖြစ် သည်။

"ဥပဒေနှင့်ညီညွတ်သော ကတိ စာချုပ်များ"
=======================

- ဥပဒေအရ သဘောတူညီချက် ပဋိညာဉ်တိုင်းသည်
စာချုပ်စာတမ်းဟု မဆိုနိုင်သော်လည်း စာချုပ်စာတမ်းတိုင်းသည်
ပဋိ ညာဉ်များ သာဖြစ်သည်။
ဥပမာ - ပစ္စည်းအရောင်းအဝယ်စာချုပ်၊ လက်ထပ်စာချုပ်၊
စွန့်လွှတ်စာချုပ် စသည်တို့ဖြစ်သည်။

- ကတိစာချုပ် ချုပ်ဆိုရာတွင် တည်မြဲခိုင်မာသော ပဋိညာဉ်ဖြစ်ရန်
လိုအပ်ပေသည်။

- သို့မှသာ ဥပဒေအရ ပိုင်ခွင့်များကို မဆုံးရှုံးနိုင် မည်ဖြစ်သည်။

ပဋိညာဉ်အက်ဥပဒေ အရ တည်မြဲခိုင်မာသော ပဋိညာဉ်ဖြစ်ရန်မှာ-
==================================

(၁) နှစ်ဦးနှစ်ဖက် သဘောတူ ညီချက်ရှိရမည်။
ဆိုလိုသည်မှာ တစ်ဦးက ကမ်းလှမ်းချက် သို့မ ဟုတ်
အဆိုပြုချက်ရှိပြီး ကျန်တစ် ဦးက ယင်းအဆိုပြုချက်၊
ကမ်း လှမ်းချက်ကို လက်ခံသဘောတူညီ မှုရှိရမည်။

(၂) နှစ်ဦးနှစ်ဖက် လိမ်လည် လှည့်ဖြား မတရားသြဇာသုံး၍
သဘောတူညီချက်မျိုးမဟုတ်ဘဲ လွတ်လပ်စွာပေးသည့်
သဘော တူညီချက်ဖြစ်ရမည်။

(၃) ပဋိညာဉ်ပြုလုပ်သူများ သည် ပဋိညာဉ်ပြုလုပ်နိုင်သည့်
အရည်အချင်းရှိသူများဖြစ်ရမည်။
အရွယ်မရောက်သေးသူ၊ ရူးသွပ်သူ များ မဖြစ်စေရပေ။

(၄) ပဋိညာဉ်ပြုလုပ်သည့်အ ကြောင်းအရာတစ်ရပ်တွင်
ပဋိ ညာဉ်ပြုသူ တစ်ဦးနှင့်တစ်ဦး အ ပြန်အလှန် အကျိုးပြုချက်
သို့မ ဟုတ် ကတိနှင့် ညီညွတ်သည့် အ ဖိုးစားနား
ပါရှိရမည်ဖြစ်ပေသည်။

သို့မှသာ ဥပဒေအရအတည်ပြုနိုင်သည့် ပဋိညာဉ်
တစ်နည်းအားဖြင့် ဥပဒေနှင့် ညီညွတ်သည့် တည်မြဲခိုင်မာသော
ပဋိညာဉ် စာချုပ်ဖြစ်လာမည်ဖြစ်သည်။

*** ''တံဆိပ်ခေါင်းခွန် ဥပဒေအရ ကတိစာချုပ်များတွင်
အခွန်တံဆိပ်ခေါင်း သုံးရာကျပ်တိတိ ထမ်းဆောင်ရပေသည်။
သို့မှသာ တရားဝင် ကတိစာချုပ်များ ဖြစ် လာပေမည်။" ***

"စရန်ငွေဆုံးရှုံးရခြင်း"
===========

ဥပဒေနှင့်အညီချုပ်ဆို ထားသော ပစ္စည်း၊အိမ်ခြံမြေ
တိုက် ခန်းအရောင်းအဝယ် စရန်ငွေပေး ကတိစာချုပ်ပါ
စည်းကမ်းချက်များ ကို မလိုက်နာပျက်ကွက်ပါက
ပဋိညာဉ်ဥပဒေအရ စရန်ငွေဆုံးရှုံး တတ်ကြပေသည်။
သို့မဟုတ် စရန်ငွေပေးကတိစာချုပ်ပါအတိုင်း အရောင်းအဝယ်
ဆက်လက် ဆောင်ရွက်အတည်ပြုရန် တောင်း ဆိုခွင့်ရှိပေသည်။

စရန်ငွေပေးကတိစာချုပ် ပါအတိုင်း မလိုက်နာခဲ့သဖြင့်
စရန်ငွေဆုံးရှုံးသည် သာမက ပစ္စည်းလက်ရှိမှ လက်လွှတ်
ဆုံးရှုံး ခဲ့ရသည့် မှုခင်းတစ်ရပ်ကို ဗဟုသု တအဖြစ် ဖော်ပြလိုပါသည်။

"ဒေါ်လှနွဲ့ (၎င်း၏အခွင့် ရ ကိုယ်စားလှယ်ဦးထွန်းအောင်) နှင့်
ဦးသန်းညွန့် ၂ဝဝ၁ ခုနှစ် မြန်မာနိုငံတရားစီရင်ထုံး
စာမျက် နှာ ၄ဝ၃'' အမှုမှာ -

(ရောင်းသူ) ဒေါ်လှနွဲ့က (ဝယ်သူ) ဦးသန်းညွန့်အပေါ်
၈.၃.၉ဝ နေ့ စွဲပါ မြေရောင်းရန်
စရန်ပေးကတိ စာချုပ်ကို ဖျက်သိမ်း၍ ရောင်းရန် ကတိပြုထားသည့်
"မြေကိုလက်ရောက် ပြန်လည်ပေးအပ်စေလိုမှု" စွဲဆိုရာ၊
ရန်ကုန်တိုင်းတရားရုံးက ဦးသန်းညွန့်မှ ဒေါ်လှနွဲ့အား နစ် နာကြေးငွေ
တစ်သောင်းကျပ်ပေး စေရန် အမိန့်ချမှတ်ခဲ့သဖြင့်
ဒေါ်လှနွဲ့မှ တရားမအထူးအယူခံ ရုံး အထိ အယူခံ ဝင်လာသော အမှု
ဖြစ်သည်။

အထူးအယူခံရုံးက သုံးသပ်သည်မှာ -
(ရောင်းသူ) ဒေါ်လှနွဲ့က (ဝယ်သူ) ဦးသန်း ညွန့်သို့
အချင်းဖြစ် မြေကွက်ကို
ငွေ ၈ဝဝဝဝ (ရှစ်သောင်းကျပ်) ဖြင့် ရောင်း ချရန် သဘောတူညီကြပြီး၊
၈.၃.၉ဝ နေ့စွဲပါ မြေရောင်းရန် စရန်ပေးကတိစာချုပ်ကို
ချုပ်ဆိုခဲ့ကြောင်း အငြင်းမပွားပေ။

မြေ ရောင်း ရန်စရန်ပေး ကတိစာချုပ်တွင် ပျက်ကွက်ပါက
ပေးအပ် ထားသည့် စရန်ငွေကို ဝယ်ယူက အရှုံးခံရန်
သဘောတူပါသည်ဟုလည်းကောင်း၊
ငွေရှစ်သောင်းကျပ်တိတိထဲမှ စရန်ငွေအဖြစ် ၈.၃.၉ဝ နေ့တွင်
ငွေကျပ်တစ် သောင်းလေးထောင်တိတိ ပေးအပ် ခဲ့ သည်ဟု
လည်းကောင်း၊
ပထမအ ရစ်အဖြစ် ငွေကျပ် သုံးသောင်း သုံးထောင်ကျပ်တိတိ
၇.၉.၉ဝ နေ့တွင်အပြီး အပြတ်ပေးချေပါ မည်ဟု
နှစ်ဦး နှစ်ဖက်သဘောတူ အောက်တွင်
လက်မှတ်ရေးထိုးကြ ပါသည်ဟု လည်းကောင်း ဖော်ပြ ထားသည်။

ဦးသန်းညွန့်က အချင်းဖြစ် မြေနှင့်အိမ်ကို ဦးဘမောင်ထံမှ
အရပ်စာချုပ်ဖြင့် ဝယ်ယူလက် ရောက်နေထိုင်လျက်ရှိသည်
ဆို သော် လည်း ဒေါ်သန်းနွဲ့နှင့် မြေ ရောင်းရန်စရန်ပေး ကတိစာချုပ်
ချုပ်ဆိုခဲ့ခြင်း မရှိကြောင်းငြင်းဆို ထားခြင်း မရှိပေ။

ထို့ကြောင့် မြေ ရောင်း ရန် စရန်ပေးကတိစာချုပ် တွင်
ဒေါ်လှနွဲ့နှင့် ဦးသန်းညွန့်တို့သည် စာချုပ်ပါ အချိန်ကို အဓိက ထား၍
စာချုပ်ကို အကောင်အ ထည်ဖော် ရန်
ရည်ရွယ်ခဲ့ကြ ကြောင်းထင်ရှားသည်။

ဦးသန်း ညွန့်သည် ပထမအရစ်ငွေကို သတ်မှတ်ထားသော နေ့တွင်
ပေးရန် ပျက်ကွက် သဖြင့် ပဋိညာဉ်ပါ စည်းကမ်းကို
ချိုးဖောက်ရာရောက် ပေသည်။

ကတိပြုသူသည် ပဋိညာဉ် သတ်မှတ်ထားသည့် အချိန်ကာလ အတွင်း
ဆောင်ရွက်ရန် ပျက်ကွက် သည့်အခါ ကတိရသူက
ထိုပဋိ ညာဉ်ကို ပယ်ဖျက်နိုင်ခွင့်၊ ဖျက် သိမ်းခွင့်ရှိကြောင်း
ပဋိညာဉ်အက် ဥပဒေ ပုဒ်မ ၅၅ တွင် ပြဋ္ဌာန်းထား ပေသည်။

မြေရောင်းရန် စရန်ပေးကတိစာချုပ်တွင် ဝယ်သူ ဦးသန်း ညွန့်က
ရောင်းသူ ဒေါ်လှနွဲ့သို့ စရန်ငွေ တစ်သောင်းလေးထောင် ကျပ် ကို
ပေးအပ်ရာလက်ခံရရှိ ကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။
ထိုငွေမှာ ရောင်းငွေအတွက် တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းပေးခဲ့ခြင်း မဟုတ်ဘဲ
အာမခံ သဘောဖြင့် ပေးခြင်းသာဖြစ်၍ ဝယ်သူက ပျက်ကွက်ပါက
ထိုငွေကို ပြန်လည်ရရှိနိုင်မည် မဟုတ်ပေ။
သို့ဖြစ်၍ ၈.၃.၉ဝ နေ့စွဲ ပါ မြေရောင်း ရန်စရန်ပေးကတိစာချုပ်ကို
ပယ်ဖျက်ကြောင်း အမိန့်ချမှတ်ခဲ့ပါသည်။

ထို့ကြောင့် အိမ်ခြံမြေ တိုက်ခန်း အရောင်းအဝယ်ပြုကြရာတွင်
အပြီးအပိုင် အရောင်းအဝယ်စာချုပ်ထက် အရောင်းအဝယ်စရန်ပေး
ကတိစာချုပ်ကို ပြီးပြည့်စုံစွာချုပ်ဆိုရန် အထူးလိုအပ်ပါသည်။ 

အရောင်းအဝယ် စရန်ပေး ကတိစာချုပ်ပါ
စည်းကမ်းချက် များနှင့် အညီအရောင်းအဝယ်ကို
ဆက်လက်ဆောင်ရွက်ရမည်ဖြစ် သဖြင့် စရန်ပေး ကတိစာချုပ်ပါ
အချိန်နေ့ရက် အပါအဝင် စည်းကမ်းချက် တစ်ခုခုကို
ဖောက်ဖျက်ခဲ့ပါလျှင် ဝယ်သူအနေဖြင့် စရန် ငွေ ဆုံးရှုံး သည့်အပြင်
တစ်ခါတစ်ရံ စရန်ငွေပေးပြီး လက်ရောက်ရ ယူထားမှုကိုပါ
ဆုံးရှုံးသွားတတ်သဖြင့် ဝယ်သူများအနေဖြင့်
စရန် ပေးကတိ စာချုပ်ကို အထူးဂရုပြု ချုပ်ဆိုသင့်ကြောင်း
အကြံပြုရေးသားလိုက် ပါသည်။

ထီယု (ဥပဒေ အတိုင်ပင်ခံ)

credit - Zaygwet Journal