မြေဂရန်ရှိတယ်ဆိုပြီး နေချင်သလို နေလို့တော့ မရပါဘူး၊ စည်းကမ်းတွေ ရှိတယ်၊ သက်တမ်းလည်း ရှိပါတယ်၊ မဖြစ်ရင် ဘာမှမဖြစ်ဘူး၊ ဖြစ်ရင်လဲ ဥပဒေအရပါပဲ၊ အများပြောတဲ့ ဂရန်ဆိုသော မြေငှားစာချုပ်ဟာ နိုင်ငံတော်အစိုးရနှင့် ဂရန်ရသူတို့အကြား ချုပ်ဆိုတဲ့ ပဋိညာဉ်စာချုပ် တစ်ရပ် ဖြစ်ပါတယ်။

မြေအားလုံးရဲ့ မူလပိုင်ရှင်ဟာ နိုင်ငံတော်ဖြစ်တယ်လို့ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံ ဥပဒေမှာပါတယ်၊ အရပ်ထဲမှာ တစ်ခုခု ရောင်းဝယ်လို့ စာချုပ်ရင်တောင် စည်းကမ်းချက်တွေနဲ့ သက်သေနဲ့ လုပ်ကြပါတယ်၊ စည်းကမ်းဖောက်ဖျက်ရင် ဘယ်သူခံရလဲ တွေးကြည့်တာနဲ့ သိနိုင်ပါတယ်။ မြေငှါးဂရန် ဆိုတာလည်း ထို့အတူပါပဲ။ ဒါကြောင့် မြေငှါးဂရန် သက်တမ်းကုန် နေသူများ၊ စည်းကမ်း ပျက်သူများ၊ မြေခွန် ပေးဆောင်ခြင်းမရှိပဲ ပျက်ကွက်သူများ သတိပြုရပါမယ်။ ဒါတွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ သိရှိနိုင်အောင် တင်ပြလိုက်ပါတယ်။

 

အောက်မြန်မာပြည် မြို့နှင့်ကျေးရွာ မြေများ ဥပဒေပါ မြေငှားဂရန် စည်းကမ်းချက်များ အပိုဒ် (၉) တွင်...

“၉။ ဤအငှားပေးအပ်ချထားမှုတွင် ပါရှိသည့် မြေကို အငှားပေးအပ် ချထားသည့် ကာလအပိုင်း အခြား ကုန်လွန်သည့်အခါ၊ မြေပေါ်ရှိ အဆောက် အဦးများ၊ အဆောက် အဦးနှင့်တွဲဘက် နေသည်များ မပါရှိစေဘဲ မြေငှားချထားသူသို့ မြေကို အသာတကြည် ပြန်လည်အပ်နှံရမည်။ သို့သော်လည်း မြေငှားချထားသူက အပိုဒ် (၉) အရ မြေကို တဖန်ပြန်လည်သိမ်းယူ၍ အငှား ပေးအပ်မှုကို ဖျက်သိမ်းခြင်းဖြစ်ပါက၊ မြေငှား ချအပ်ခံရသူသည် ဤမြေကို မြေပေါ်ရှိ အဆောက်အဦးများ၊ အဆောက်အဦးနှင့် တွဲဘက်နေသည် များနှင့်တကွ မြေငှားချထားသူသို့ အသာတကြည် ပြန်လည်အပ်နှံရမည်။” လို့ပြဌာန်း ထားပါတယ်။ ဆိုလိုသည်မှာ မြေငှားဂရန် သက်တမ်း ကုန်ဆုံးပါက၊ ထိုမြေကို ဂရန်ရရှိသူက လက်ဝယ်ထားရှိ အသုံးပြုခွင့်မရှိတော့ပါ။ အစိုးရက စီမံချထားနိုင်သည့် မြေအဖြစ်သို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိနေပြီ ဖြစ်ပါသည်။

 

သို့ဖြစ်၍ အစိုးရထံသို့ ကန့်ကွက်ငြင်းဆန်မှုမရှိ အေးဆေးစွာဖြင့် ပြန်လည်အပ်နှံရမည် ဖြစ်ပါသည်။ အထူးသတိပြုကြရန် လိုအပ်ပါသည်။ မြေငှားဂရန်သက်တမ်း ကုန်ဆုံးနေသော မြေသည် ဂရန်အမည်ပေါက်သူ အနေဖြင့် မိမိအမည်ပေါက်မြေဟု ဆိုနိုင်ခွင့် မရှိတော့ပါ။ ထိုသို့ မြေပေါ်ရှိ အဆောက်အဦးများ အားလုံးကို ဖယ်ရှား၍ မြေကို အစိုးရထံ ပြန်လည်အပ်နှံရမည် ဖြစ်ကြောင်း မြေငှားဂရန်တွင် ပါရှိခဲ့သည်ကို သတိပြုမိသော်လည်း ရှားလှပါသည်။ ထိုမျှသာမက၊ မြေခွန် ပေးဆောင်ရန် ပျက်ကွက်ပါက စည်းကမ်းချက် အပိုဒ် (၁၀) အရ ဂရန်ဖျက်သိမ်း၍ မြေကို ပြန်လည်ရယူခြင်း ဖြစ်ပါက အဆောက်အဦး များကိုပါ တပါတည်း အပ်နှံရမည်ဖြစ်ပါသည်။

 

မြေငှားဂရန်ပါ စည်းကမ်းချက် အပိုဒ် (၁၀) မှာ အောက်ပါအတိုင်း ဖြစ်ပါသည်-
“၁၀။ သတ်မှတ်ထားသည့် မြေငှားခအတွက် အားလုံးကိုဖြစ်စေ၊ အချို့အဝက်ကိုဖြစ်စေ ပေးဆောင်မှုမရှိ ပျက်ကွက်နေပါက၊ ယင်းငွေကို တောင်းခံသည်ဖြစ်စေ၊ မတောင်းခံသည်ဖြစ်စေ ပေးဆောင်ရမည့် နေ့ရက်ကျော်လွန်ကာ၊ ပြက္ခဒိန် လတစ်လ ကုန်လွန်သည်အထိ ပျက်ကွက်နေခြင်း၊ သို့မဟုတ် ဤမြေငှား ချထားမှုစည်းကမ်းအရကို မလိုက်နာ ပျက်ကွက်ခြင်း ဖြစ်ပါက ယင်းပျက်ကွက်မှု အတွက် မြေကို ပြန်လည်သိမ်းယူပိုင်ခွင့် ရှိသည်ကို မည်သို့ပင်လျှော့ပေါ့ပေးသည်ဖြစ်စေ ခရိုင်အုပ်ချုပ်ရေးမှူးသည် ဤအငှား ပေးအပ်ချထားမှုကို ချက်ချင်း ဖျက်သိမ်း၍ မြေနှင့်တကွ မြေပေါ်ရှိ အဆောက်အဦး၊ အဆောက်အဦးနှင့် တွဲဘက်နေသည်များကိုပါ ပြန်လည်သိမ်းယူပိုင်ခွင့်ရှိသည်။” ဤမြေငှား ဂရန် စည်းကမ်းသတ်မှတ်ချက်သည် လွန်စွာအရေး ကြီးပါသည်။ ပေးဆောင်ရမည့် မြေငှားခများကို မြေငှားဂရန်တွင် ဖေါ်ပြပါရှိသည့် နေ့ရက်တွင် ကောက်ခံသည် ဖြစ်စေ၊ မကောက်ခံသည်ဖြစ်စေ မြေငှားဂရန် ရရှိထားသူက အပြေအကျေ ပေးဆောင် ရမည်ဖြစ်ပါသည်။

 

ထိုသို့သတ်မှတ် ထားသည့် နေ့ရက်တွင် မပေးဆောင်သည့်အပြင်၊ တစ်လကျော် ကာလအထိ ဆက်လက် ပျက်ကွက်နေပါက၊ ခရိုင်အုပ်ချုပ်ရေးမှူးသည် မြေငှားဂရန်ကို တစ်ဘက်သပ် ဖျက်သိမ်းပိုင်ခွင့် ရှိသည့်အပြင်၊ မြေပေါ်ရှိ အဆောက်အဦး များနှင့်တကွ မြေကို ပြန်လည် သိမ်းယူပိုင်ခွင့် ရှိနေပါသည်။ ယင်းကို မြေငှားဂရန် ရရှိသူက ဂရန်ပေါ်တွင် လက်မှတ်ရေးထိုး ကတိပြု ထားသည်ကို သတိပြုကြ စေလိုပါသည်။ အထူးသဖြင့် မြေငှားခမပေးဆောင်သဖြင့် မြေဂရန် ဖျက်သိမ်းပိုင်ခွင့် ပါရှိနေပါသည်။ ထိုသို့ဖြစ်ပါက မြေကို ပြန်လည်သိမ်းယူပိုင်ခွင့် ရှိသည့်အပြင်၊ မြေပေါ်ရှိ အဆောက်အဦးများကိုပါ ခရိုင်အုပ်ချုပ်ရေးမှူးက သိမ်းယူပိုင်ခွင့်ကို မြေငှားဂရန်လျှောက်ထားသူက နာခံပါမည် ဖြစ်ကြောင်း ကတိပြု ဝန်ခံခဲ့ပြီးဖြစ်သည်ကို အထူးသတိပြုရန် လိုပါသည်။

 

သို့ရာတွင် ဂရန်မြေပင် ဖြစ်ငြားသော်လည်း ဘယ်လို ပြန်သိမ်းနိုင်တယ်ဆိုတာ အသေးစိတ်တင်ပြပေးပါမယ်။ ဂရန်သက်တန်းကုန်တိုင်း အဲဒီမြေကို အစိုးရက ပြန်သိမ်းတာ မဟုတ်ပါဘူး။ ဂရန်သက်တန်း ကုန်သော်လည်း ပြန်သိမ်းနိုင်တဲ့ ပြန်သိမ်းသင့်တဲ့ မြေ ဖြစ်-မဖြစ်သေချာစွာ စစ်ဆေးပြီးမှ ဆောင်ရွက်ရပါတယ်။ မူလဂရန်ကို ဖျက်သိမ်းပြီး အစိုးရမြေအဖြစ် ပြန်လည်သိမ်းဆည်း အမှုတွဲဖွင့်လှစ် အရေးယူရမယ် ဆိုရင်တော့ မြေကို နိုင်ငံတော်က ပြန်လည်သိမ်းယူရန် လိုအပ်လို့၊ ဒါမှမဟုတ် ပြီးခဲ့တဲ့သက်တန်းမှာ ကျသင့် မြေငှါးခွန်များ မထမ်းဆောင်ခဲ့လို့၊ ဒါမှမဟုတ် မူလဂရန်ရသူကို ဆက်လက် မချထားသင့်လို့စတဲ့ အကြောင်းအချက်တွေ ခိုင်လုံမှ ပြန်သိမ်းသင့်တဲ့ မြေအဖြစ် စဉ်းစား ဆောင်ရွက်ရပါတယ်။

 

သက်တန်းကုန် ဂရန်များကို ဘယ်လို ခွဲခြား သုံးသပ်ဆောင်ရွက်တယ်ဆိုတာ ဆွေးနွေး တင်ပြပါမယ်။ ဂရန်သက်တန်းကုန်မြေကို အသုံးပြုထားမှု အကြောင်းခြင်းရာအရ အမျိုးအစားခွဲခြားရင်...

 

၁။ ဂရန်သက်တန်း ကုန်ဆုံးနေပါလျက်နဲ့ အစိုးရကို ပြန်အပ်ရမှာ ဖြစ်သော်လည်း ပြန်မအပ်သေးတဲ့၊ မြေတွေကို ထပ်မံခွဲစိတ် လေ့လာတဲ့အခါ အောက်ပါအတိုင်း အခြေအနေ အမျိုးမျိုး ကွဲပြားနေတာကို တွေရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

(က) မိမိအမည်ဖြင့် ဂရန်ရရှိထားသော်လည်း ဂရန်သက်တန်းကုန်ဆုံးနေသောမြေ။

(က-၁) မူလက မြေငှါးဂရန်ရရှိခဲ့ပြီး ဂရန်စာချုပ်သက်တန်း ကုန်ဆုံးပြီးနောက်ပိုင်း မြေကို ဆက်လက် လက်ဝယ် ထားရှိသူ။

(က-၂) မူလက မြေငှါးဂရန်ရရှိခဲ့ပြီး ဂရန်စာချုပ်သက်တန်း ကုန်ဆုံးပြီးနောက်ပိုင်း မြေကို လက်ရှိ လက်ဝယ် မထားရှိသူ။

(ခ) အခြားသူ၏အမည်ဖြင့် ရထားသော ဂရန်ကို သက်တန်းမကုန်မီ လွှဲပြောင်းလက်ခံထားသူ

(ခ-၁) မူလက မြေငှါးဂရန် ရရှိခဲ့သူထံမှ ဂရန်သက်တမ်း မကုန်ဆုံးမီ တရားဝင် လွှဲပြောင်း လက်ခံ၍ မြေငှါးဂရန်သက်တမ်း ကုန်ဆုံးပြီးသည့် နောက်ပိုင်းတွင် မြေကို လက်ရှိ လက်ဝယ်ထားသူ။

(ခ-၂) မူလက မြေငှါးဂရန် ရရှိခဲ့သူထံမှ ဂရန်သက်တမ်းမကုန်ဆုံးမီ တရားဝင် လွှဲပြောင်း လက်ခံ၍ မြေငှါးဂရန်သက်တမ်း ကုန်ဆုံးပြီးသည့် နောက်ပိုင်းတွင် မြေကို လက်ရှိ လက်ဝယ် မထားသူ။

(ဂ) အခြားသူ၏အမည်ဖြင့် ရထားသော သက်တန်းကုန်ဂရန်ကို လွှဲပြောင်းလက်ခံထားသူ

(ဂ-၁) မူလ မြေငှါးဂရန်အခွင့်အရေး ရရှိခဲ့သူထံမှ စာချုပ်သက်တန်း ကုန်ဆုံးပြီး နောက်မှ မြေကို လွှဲပြောင်း ဆက်ခံ၍ လက်ရှိ လက်ဝယ်ထားသူ။

(ဂ-၂) မူလ မြေငှါးဂရန်အခွင့်အရေး ရရှိခဲ့သူထံမှ စာချုပ်သက်တန်း ကုန်ဆုံးပြီး နောက်မှ မြေကို လွှဲပြောင်း ဆက်ခံ၍ လက်ရှိ လက်ဝယ် မထားသူ။

(ဃ) ဂရန်သက်တန်းကုန် မြေပေါ်၌ ခေတ္တနေထိုင်ခွင့် လိုင်စင်အမိန့် ရရှိထားသူ။

(င) မူလက မြေငှါးဂရန် စာချုပ် ရရှိသူထံမှ တရားဝင် လွှဲပြောင်း လက်ခံခြင်းမရှိဘဲ ဂရန် သက်တန်း တည်ရှိဆဲ အချိန်အတွင်း မြေပေါ်တွင် ကျူးကျော် ဝင်ရောက်နေထိုင်ခဲ့ပြီး ဂရန် သက်တန်း ကုန်ဆုံးပြီး နောက်ပိုင်းတွင်လည်း ခေတ္တ နေထိုင်ခွင့်လိုင်စင် မရှိပဲ ဆက်လက် ကျူးကျော်နေထိုင်သူ ဆိုပြီး သက်တန်းကုန် ဂရန်တွေကို အမျိုးအစား ခွဲခြားကြည့်နိုင်ပါတယ်။

 

၂။ ဂရန်သက်တန်းကုန်နေတဲ့ မြေတွေအပေါ် ဆက်လက် နေထိုင် သုံးစွဲနေသူတွေကို အထက်က ဖေါ်ပြထားတဲ့ စာရင်းအတိုင်း အမျိုးအစား ခွဲခြားပြီး သုံးသပ်ရင် ဂရန် သက်တန်းကုန်တာချင်း တူသော်လည်း အဲဒီ အမျိုးအစားတွေပေါ် မူတည်ပြီး ဘယ်လို အရေးယူ ဆောင်ရွက်တယ်ဆိုတာ စိတ်ဝင်စားစရာပါ။

(က - ၁) မူလမြေငှားဂရန် အခွင့်အရေး ရရှိခဲ့ပြီး မြေငှားဂရန် သက်တမ်း ကုန်ဆုံးပြီးသည့် နောက်ပိုင်း မြေကို လက်ရှိဝယ်ထားသူ၊ မြေငှားဂရန်စာချုပ် သက်တမ်းကုန်ဆုံးသောအခါ၊ စာချုပ်ဖြင့် အငှားချထားခဲ့သော မြေသည်
(Reversionery Right) အရ အငှားချထားသူ ပင်ရင်းမြေပိုင်ရှင်၏ လက်ဝယ်သို့ ပြန်ရောက်ရမည် ဖြစ်ပါတယ်။ သတ်မှတ်ပြဌာန်းထားတဲ့ ဂရန်စာချုပ် စည်းကမ်းချက်များမှာ အငှါးစာချုပ်သက်တမ်း ကုန်ဆုံးသောအခါတွင် မြေအငှားချထားခံရသူသည် အဆိုပါမြေကို မြေငှားဂရန် ချထားသူ၏ လက်သို့ အသာတကြည် ပြန်လည်ပေးအပ်ရမည်ဟု ဖော်ပြ ပါရှိပါတယ်။ သို့အတွက် နိုင်ငံတော်က မြေငှားစာချုပ်ဖြင့် ချထားသောမြေသည် စာချုပ်သက်တမ်း ကုန်ဆုံးသောအခါ နိုင်ငံတော်က အလိုရှိသည့်အတိုင်း စီမံခန့်ခွဲ ချထား ပိုင်ခွင့်ရှိသည့် (Land at the disposal of Govt) မြေ အဖြစ် ပြန်လည် ရောက်ရှိပါတယ်။ အဆိုပါ သက်တန်းကုန် ဂရန်မြေ အမျိုးအစားကို မြေငှားဂရန်စာချုပ် ပြန်လည် ချထားပေးလိုတယ်ဆိုရင် ကုန်ဆုံးခဲ့တဲ့ မူလမြေငှားဂရန်စာချုပ်မှာ အသစ်တဖန် ပြန်လည်ထုတ်ပေးရန် With power of Renewal Grant ဝန်ခံချက် ပါရှိသော မြေများမှတပါး ကျန်မြေများကို မူလမြေငှါးစာချုပ် ရရှိခဲ့သူအား ထပ်မံ လဲလှယ် ထုတ်ပေးရန် နိုင်ငံတော်တွင် ဥပဒေအရ ပြဌာန်းထားသော တာဝန်များ မရှိပါဘူး။ without power of Renewal Grant မြေငှား စာချုပ် ရရှိထားခဲ့သူ ဖြစ်ပါက ၎င်းအနေဖြင့် မြေငှား စာချုပ်အသစ် ထုတ်ပေးရန် အခွင့် အရေးတစ်ရပ် အနေနဲ့ တောင်းဆိုပိုင်ခွင့် ရှိကြောင်း ဥပဒေမှာ မပါရှိပါဘူး။

 

အကယ်၍ ယင်းမြေကို နိုင်ငံတော်၏အကျိုး၊ အများပြည်သူများ၏ အကျိုးများအတွက် အသုံးပြုရန် အလိုရှိခဲ့ပါလျှင် “The welfare of the public is the Paramount law, Public necessity is greater than Private” ဆိုတဲ့ ဆိုရိုးစကားအတိုင်း အများအကျိုးတွက် ဖြစ်ပါက ပုဂ္ဂလိက အတွက် ဦးစားမပေးဘဲ ထိုဂရန်မြေကွက်ကိုပြန်လည် သိမ်းယူရန်သာ ဖြစ်ပါတယ်။

 

သို့သော်လည်း နိုင်ငံတော်အကျိုး၊ အများပြည်သူများ၏ အကျိုးများအတွက် ယင်းမြေကို အသုံးပြုရန် မလိုအပ် သေးဘူး ဆိုရင်တော့ မူလမြေငှားစာချုပ် အခွင့်အရေး ရရှိခဲ့ပြီးသူက မြေကို လက်ရှိ လက်ဝယ် ထားရှိနေပါလျှင် မြေငှားစာချုပ်သက်တန်း ကုန်ဆုံးပြီး နောက်ပိုင်းအတွက်လည်း ဆက်လက်၍ မြေငှားဂရန်စာချုပ်ကို ယင်းပုဂ္ဂိုလ်သို့ ထုတ်ပေးမြဲ ဖြစ်ပါတယ်။

 

(က-၂) မူလက မြေငှားဂရန် အခွင့်အရေး ရရှိခဲ့ပြီး မြေငှားဂရန် စာချုပ်သက်တမ်း ကုန်ဆုံးပြီး ဖြစ်သည့်အပြင် မြေကို လက်ဝယ်မထားသူ။ ဂရန်ကို မူလ ရခဲ့ပြီးနောက် သက်တန်းကုန်ပြီးနောက်ပိုင်း မြေကို လက်ရှိ လက်ဝယ်မထားသူ ဆိုတာကတော့ မြေပေါ်မှာ မိမိကိုယ်တိုင်လည်း နေထိုင်ခြင်းမပြု၊ မိမိ၏ သဘောတူညီ ခွင့်ပြုချက်အရ တပည့်တပန်း၊ ကိုယ်စားလှယ်၊ စောင့်ထိန်းသူ၊ စောင့်ရှောက်သူ၊ လူငှါး စသည် တို့အားလည်း နေထိုင်စေခြင်း မပြုသူကို ဆိုလိုပါတယ်။ ယင်းသို့ မြေကို လက်ရှိ လက်ဝယ် မထားကြခြင်းမှာ အကြောင်းအမျိုးမျိုး ရှိကြပါတယ်။ စစ်မက်ဘေး၊ လုံခြုံရေး၊ စီးပွါးရေး၊ လူမှုရေး၊ ပညာရေး၊ အခြေအနေ တစ်ရပ်ရပ်ကြောင့် လည်းကောင်း၊ မိမိတို့ အိုးအိမ် အဆောက်အအုံများ မီးလောင်ဆုံးရှုံးခံရ၍ ကိုယ်လွတ်ရုံး ထွက် ပြေးကြရာမှာလည်းကောင်း၊ မူလ နေထိုင်ခွင့်ရသူများဟာ မြေကို စွန့်ခွါပြီး တရပ်တကျေးကို ပြောင်းရွှေ့သွားကြတာ ရှိတတ်ပါတယ်။

 

အဲဒီလိုကနေ မိမိမြေပေါ် ပြန်အခြေမချနိုင်တော့ဘဲ လက်ဝယ်မထား မြေကွက်လပ် ဖြစ်သွားရတာတွေ ရှိပါတယ်။ အချို့ဖြစ်ရပ်ကတော့ မြေကို စွန့်ခွါ ခဲ့သူတွေ ကာလတစ်ခုမှာ နေရင်းရပ်ရွာကို ပြန်လည်ရောက်ရှိလာပေမဲ့ မိမိတို့ရဲ့ အိမ်ရာမြေ အကွက်ပေါ်တွင် အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့် ဝင်ရောက်နေထိုင် မှီခိုနေသူများ၊ မြေရှင်၏ ခွင့်ပြု သဘော တူညီချက် မတောင်းခံဘဲ ဝင်ရောက် ကျုးကျော် အခြေချ နေထိုင်ကြသူများကြောင့် မိမိ တို့၏ မြေကို လက်ဝယ် ပြန်မထားနိုင်သူများလည်း ရှိပါတယ်။ အချို့သော သူတွေကတော့ မြေငှါး ဂရန်စာချုပ် ရရှိစဉ်ကပင် မြေကို ထိထိရောက်ရောက် အသုံးမပြု၊ ဥပေက္ခာ ပြုထားတဲ့ အတွက် မြေကွက်လပ်ပဲ ဆိုပြီး ကျုးကျော်နေထိုင်သူများ ဝင်ရောက် အခြေချလာခဲ့တဲ့အတွက် လက်ဝယ် မထားနိုင်သူများလည်း ရှိပါတယ်။ ယခုအခါမှာတော့ မြေဈေး မြင့်တက်လာမှုကြောင့် မူလ မိမိ ဂရန် အမည်ပေါက်မြေကို လက်ဝယ် ပြန်ထားလိုသူများက ဂရန်သက်ကုန်နေတဲ့ မိမိတို့ မြေကို မိမိတို့အမည်နဲ့ ဂရန်သက်တန်းအသစ် ချပေးဘို့ တောင်းဆိုလာမှု၊ လက်ဝယ်ပြန်ထားလိုမှု ရှိနေ သည့် နည်းတူ၊ ကျုးကျော်သူများမှလည်း အဲဒီမြေပေါ်မှာ မိမိတို့ နှစ်ပေါင်းများစွာ နေထိုင်လာတဲ့ အတွက် ဂရန်သက်တန်းအသစ်ကို မိမိတို့အမည်နဲ့ ချထားပေးရန်၊ မိမိတို့ကိုသာ ဆက်လက်ပြီး လက်ဝယ်ထားခွင့် ပေးရန် တောင်းဆိုမှုများ ရှိလာပါတယ်။

 

သို့အတွက် ဤကိစ္စမျိုး မှာ မူလ ဂရန် ရရှိထားသူအနေနဲ့ မြေကို ဘာကြောင့် လက်ဝယ်မထားရတာလဲ ဆိုတဲ့ အကြောင်းရင်းကို သေချာ စွာ စုံစမ်း စိစစ်ရန် လိုအပ်ပါတယ်။ မြေကို လက်ဝယ်မထားသူဟာ မြေငှါးဂရန်စာချုပ်ပါ စည်းကမ်းချက်အရ မြေကို စွန့်ခွါ မသွားမီ သို့တည်းမဟုတ် ကျူးကျော်ဝင်ရောက် နေထိုင်သူများ မဝင်ရောက်မီက စာချုပ်ပါ စည်းကမ်း အတိုင်း အဆောက်အအုံဆောက်လုပ်၍ မြေကို လက်ရှိ လက်ဝယ် ထားရှိပြီး ဂရန်စည်းကမ်းနှင့် အညီ ထိထိရောက်ရောက် အသုံးပြုခဲ့- မပြုခဲ့၊ မြေငှါးခ အခွန်များကို မှန်ကန်စွာ အပြေ အလည် ပေးဆောင်ခဲ့ခြင်း ရှိ မရှိ၊ မိမိအမည်ပေါက် မြေပေါ်သို့ ကျုးကျော်သူများဝင်ရောက် နေထိုင်ခြင်း သည် မြေကို မိမိမှ ထိန်းသိမ်း စောင့်ရှောက်မှု ကင်းမဲ့၍၊ သို့မဟုတ် ဥပေက္ခာပြုထား၍ ဝင်ရောက် ကျူးကျော်နေကြခြင်း ဟုတ်-မဟုတ်၊ မိမိတဦးတယောက်တည်း အနေဖြင့် ထိုကျူးကျော်သူတို့ အား တားဆီး ပိတ်ပင် ကာကွယ်နိုင်စွမ်း ရှိ မရှိ စသော အခြေအနေများ၊ ထိုသူတွင် မြေငှါးဂရန် စာချုပ် လျှောက်ထားသော မြေကွက်မှအပ အလားတူ အသုံးပြုရန် အခြားမြေကွက်များ ရှိသည်-မရှိသည်၊ မြေငှါးဂရန် စာချုပ်အသစ် ထုတ်ပေးလျှင် စည်းကမ်း သတ်မှတ်ချက်များနှင့်အညီ လိုက်နာ ဆောင်ရွက်နိုင်စွမ်း ရှိသည် မရှိသည်၊ စသည့် အချက်အလက်များကို သေချာစွာ စုံစမ်း စစ်ဆေးရန် လိုအပ်ပါတယ်။

 

ယင်း စုံစမ်းတွေ့ရှိချက်များကို အထောက်အထား ပြုပြီးမှသာ လက်ရှိအခြေအနေအရ မြေကို လက်ဝယ် မထားနိုင်သော်လည်း မြေငှါးဂရန်ထုတ်ပေးရန် သင့်တော်သည်ဟု ထင်မြင်လျှင် မူလ ဂရန်ရရှိခဲ့သူအား ဦးစားပေး၍ မြေငှါးစာချုပ် ထုတ်ပေးရန် ဖြစ်ပါတယ်။

 

(ခ - ၁) မူလက မြေငှါးဂရန်စာချုပ် ရရှိခဲ့သူထံမှ ဂရန်စာချုပ် သက်တန်းမကုန်ဆုံးမီ တရားဝင် လွှဲပြောင်းလက်ခံ၍ မြေငှါးဂရန်စာချုပ် သက်တန်းကုန်ဆုံးသည့် နောက်ပိုင်းတွင် မြေကို လက်ရှိ လက်ဝယ်ထားသူ။ နိုင်ငံတော်မြေနှင့် ပတ်သက်သော အခွင့်အရေးများကို တဆင့် လွှဲပြောင်းခွင့်၊ ဆက်ခံခွင့် ရှိ-မရှိကို အောက်မြန်မာပြည် မြို့နှင့်ကျေးရွာမြေများ ဥပဒေတွင် အတိအကျ ပြဌာန်းထားခြင်း မရှိပါ။ မြေငှါးဂရန်စာချုပ် ပုံစံအသီးသီး၌ “ Without first obtaining such consent not to subdivide the said land or to part with the possession of transfer or sub lease a part only of the said land.” ဆိုပြီး ခွင့်ပြုချက်မရဘဲ မြေကို မခွဲစိတ်ရ၊ မြေတစိတ်တဒေသကို လက်လွှတ် ခြင်း၊ လွှဲပြောင်းပေးအပ်ခြင်း၊ ထပ်ဆင့် ငှါးရမ်းခြင်း မပြုရ.. လို့ ဆိုထားပေမဲ့ “ To register all changes in the possession of the whole of the said land whether by transfer or otherwise than by registered documents succession or otherwise in the register of the said Deputy Commissioner within one calendar month from the respective dates of such changes… လို့ သတ်မှတ် ဖေါ်ပြထားလေတော့ မူလစာချုပ် အခွင့်အရေး ရရှိသူထံမှ စာချုပ်သက်တန်းမကုန်မီ စာချုပ်စာတမ်းနဲ့ တရားဝင်လွှဲပြောင်း ဆက်ခံ သူအား မူလ မြေငှါး စာချုပ်ရရှိသူကဲ့သို့ မှတ်ယူပြီးလျှင် အထက်ပါ ဂရန်စာချုပ် စာပုဒ် (၁၀)တွင် ချထားသောမူများအရ မြေငှါးစာချုပ်အသစ်ကို ထုတ်ပေးရန် ဆောင်ရွက်ရပါတယ်။

 

(ခ-၂) မူလက မြေငှါးဂရန်စာချုပ် ရရှိခဲ့သူထံမှ ဂရန်စာချုပ် သက်တန်း မကုန်ဆုံးမီ တရားဝင် လွှဲပြောင်းလက်ခံ၍ မြေငှါးဂရန်စာချုပ် သက်တန်းကုန်ဆုံးသည့်နောက်ပိုင်းတွင် မြေကို လက်ရှိ လက်ဝယ်မထားသူ။ မူလ မြေငှါးဂရန်စာချုပ် ရရှိခဲ့သူထံမှ စာချုပ်သက်တန်း မကုန်ဆုံးမီ တရားဝင် စာချုပ်စာတမ်းဖြင့် လွှဲပြောင်း လက်ခံခဲ့သော်လည်း မြေငှါးဂရန်စာချုပ်သက်တန်း ကုန်ဆုံးသောအခါ မြေကို လက်ရှိ လက်ဝယ်မထားသူများကို အထက်ပါ အပုဒ် (က - ၂) ဖေါ်ပြချက် မူများနှင့်အညီ စစ်ဆေး အရေး ယူ ဆောင်ရွက်ရန် ဖြစ်ပါတယ်။

 

(ဂ) ဂရန်သက်တန်းကုန်နေသည့် မြေကို လွှဲပြောင်းလက်ခံခဲ့သူများ။
(ဂ-၁) မူလ မြေငှါးဂရန်စာချုပ် အခွင့်အရေး ရရှိခဲ့သူထံမှ စာချုပ်သက်တန်း ကုန်ဆုံးနေသည့် မြေကို လွှဲပြောင်း ဆက်ခံ၍ လက်ရှိ လက်ဝယ်ထားသူ။ မြေငှါးဂရန်စာချုပ် သက်တန်း ကုန်ဆုံးတဲ့အခါ အစိုးရ ပြန်ဖြစ်သွားတယ်လို့ မှတ်ယူရမှာ ဖြစ်လို့ မြေငှါးစာချုပ် ရရှိခဲ့သူသည် ဂရန်သက်တန်းကုန်မြေနှင့် ပတ်သက်၍ တရားဝင် အခွင့်အရေးများ မရှိတော့တဲ့သဘော သက်ရောက်သွားပါတယ်။ မြေငှါးဂရန်စာချုပ် သက်တန်း ကုန်ဆုံးသွားသည် နှင့် မြေကို နိုင်ငံတော်က မည်သို့မည်ပုံ စီမံနိုင်တယ်၊ ဘယ်လို အရေးယူပိုင်ခွင့်တွေ ရှိတယ် ဆိုတာ ရှေ့ကအပိုဒ်တွေမှာ ရှင်းလင်း ဖေါ်ပြထားခဲ့ပြီး ဖြစ်ပါတယ်။ မြေငှါးစာချုပ်ဖြင့် ပိုင်ဆိုင် ခံစားခွင့်များသည် စာချုပ်ကုန်ဆုံးတဲ့အခါ ပျက်ပြယ်သွားတယ် လို့ဘဲ ပြောရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ မြေငှါး ဂရန်စာချုပ် ရရှိခဲ့သူဟာ သူ့ကို မြေအသုံးပြုခွင့်၊ နေထိုင်ခွင့် ပြုထားတဲ့ ကာလ ကုန်ဆုံးသွားတာနဲ့ မြေငှါးစာချုပ်မှာ ဖေါ်ပြထားတဲ့ လွှဲပြောင်း ပေးကမ်း ရောင်း ဝယ်နိုင်တဲ့ အခွင့်အရေး ခံစားခွင့်များကို လက်လွှတ်လိုက်ရသလို ဖြစ်သွားပါတယ်။

 

အဆိုပါ ဂရန်သက်တန်း ကုန်ဆုံးနေတဲ့ မြေကို ဝယ်ယူပါလျှင် မရှိတော့တဲ့ အခွင့်အရေးကို ဝယ်ယူသည့် သဘော ဖြစ်ပါတယ်။ သို့ဖြစ်၍ ဝယ်ယူလက်ရှိထားသူသည် နိုင်ငံတော်ထံမှ မြေငှါးဂရန်စာချုပ် ထုတ်ပေးရန် တောင်းဆို ပိုင်ခွင့် ရှိတယ်လို့ မသတ်မှတ်ပါဘူး။ သက်တန်းကုန်နေတဲ့ ဂရန်မြေကို မူလ ဂရန်ရရှိထားသူက ဂရန်သက်တန်းအသစ် ထပ်လျှောက်ရင်တောင် with Power of Renewal Grant မဟုတ်ရင် ဂရန်သစ် ပေးလိုမှ ထပ်ပေးနိုင်တယ်လို့ ပြဌာန်းထားလေတော့ မူလ မြေငှါးဂရန်စာချုပ် ရရှိခဲ့သူ ပင်လျှင် ၎င်းရဲ့ စာချုပ်သက်တန်း ကုန်ဆုံးသွားတဲ့မြေကို ဂရန်သစ် ထုတ်ပေးရန်တောင်းဆိုနိုင်တဲ့ အခွင့်အရေး မရှိပါဘူး။ ဂရန်သက်တန်းကုန် မြေအား ဝယ်ယူခဲ့သူ အဘို့ဆို သာပြီးတော့တောင် ယင်းမြေအတွက် ဂရန်သစ် ရရှိစေရမယ်ဆိုတဲ့ အခွင့်အရေးကို မမျှော်မှန်းနိုင်တော့ဘူးပေါ့။

 

သို့သော်လည်း မြေငှါးဂရန်စာချုပ် သက်တန်းကုန်ဆုံးပြီး ဖြစ်ပေမဲ့ မြေကို နိုင်ငံတော်က အများ အကျိုးဆောင်ရွက်ရန် မရည်ရွယ်ဘူး၊ အလိုမရှိဘူး၊ ပြန်လည်သိမ်းယူခြင်း မပြုဘူး၊ ဆိုရင်တော့ မြေပေါ်မှာ မြေဝယ်ယူခဲ့သူတွေက ဆက်လက်နေထိုင် လက်ရှိထားနေဆဲဆိုရင် ၎င်းတို့အတွက် အခွင့်အရေး ရှိပါတယ်။ မြေငှါးစာချုပ် သက်တန်းကုန်နေတဲ့ မြေပေါ် ၎င်းတိ့ု အခုလို လက်ရှိထား ဆက်လက် နေထိုင်ခြင်း ကို မြေငှါးစာချုပ်ဖြင့် ခွင့်ပြုနေထိုင်စေခြင်း မဟုတ်ဘူးလို့တော့ သတ်မှတ်ပါတယ်။ သို့ပေမဲ့ ယခင် သဘောတူ မြေချထားခံရသူထံမှ တရားဝင် လွှဲပြောင်းဆက်ခံပြီး စဉ်ဆက်မပြတ် နေထိုင်သူ ဖြစ်ခြင်း ဆိုတာကို ထောက်ထားပြီးတော့ ဂရန်သက်တန်းကုန် မြေများကို အသစ် ပြန်ချတဲ့ လုပ် ထုံးလုပ်နည်းများန့အညီ တရားဝင် စာချုပ်စာတမ်းနဲ့ မြေဝယ်ယူထားသူကို မြေငှါးစာချုပ် ထုတ် ပေးရန် ဆောင်ရွက်ပေးလေ့ ရှိပါတယ်။ မြေကို လက်ရှိ လက်ဝယ်ထားတဲ့ အကျိုးကျေးဇူးပါ။

 

(ဂ-၂) မူလက မြေငှါးဂရန်စာချုပ် ရရှိခဲ့သူထံမှ မြေငှါးဂရန် စာချုပ်သက်တန်း ကုန်ဆုံးပြီး သည့်နောက်ပိုင်းမှ မြေကို လွှဲပြောင်းဆက်ခံခဲ့ပြီး လက်ရှိ လက်ဝယ် မထားသူ။ စာချုပ်သက်တန်း ကုန်ဆုံးပြီးသည့်နောက်မှ လွှဲပြောင်း ဝယ်ယူခြင်းဟာ ဂရန်အရ မတည်ရှိတော့သော ပိုင်ဆိုင် ခံစားခွင့်ကို ရယူခြင်းသာဖြစ်ကြောင်း၊ အထက်ပါ စာပိုဒ် (ဂ-၁) မှာ ရှင်းလင်း ဖေါ်ပြပြီး ဖြစ်ပါတယ်။ ယင်းသို့ အစိုးရက သတ်မှတ်ကာလအတွက်သာ ချထားတဲ့ ဂရန် သက်တန်းကုန်မြေကို လွှဲပြောင်း ဝယ်ယူခြင်းဟာ ဝယ်ယူရာ မမြောက်ဟု ဆိုနိုင်သလို ပိုင်ဆိုင် ခံစားခွင့်လည်း လက်ဝယ်သို့ မရောက်ရှိပါဆိုပြီး ရှေးအခါက ပြောဆို သတ်မှတ်ခဲ့ကြပါတယ်။ အခု အမျိုးအစားလို သက်တန်းလည်း ကုန်နေတဲ့အပြင် မြေကိုလည်း လက်ရှိ လက်ဝယ်မထား ဆိုရင်တော့ အခြား သူများနဲ့ တန်းတူ အခွင့်အရေး ရဘို့ကိုတောင် မလွယ်တော့ပါဘူး။

 

အကယ်၍ မြေငှါးဂရန် စာချုပ်သက်တန်း ကုန်ဆုံးနေတဲ့မြေကို မြေပေါ်ရှိ အဆောက်အအုံများနှင့် တွဲဘက် ဝယ်ယူတယ် ဆိုကြပါစို့။ အဲဒီ မြေငှါးဂရန်စာချုပ်ရဲ့ သက်တန်းဟောင်း ကာလမှာ မူလ ဂရန် ပိုင်ရှင်ဟာ နှစ်စဉ် ထမ်းဆောင်ရမယ့် မြေငှါးခွန်ကို မှန်ကန်စွာပေးဆောင်ပြီး စာချုပ်ပါ စည်း ကမ်းများ မချိုးမဖေါက် လိုက်နာခဲ့ပါမှသာ မြေငှါးဂရန် စာချုပ်သက်တန်း ကုန်ဆုံးသော မြေပေါ်မှ အဆောက်အအုံများကို မူလ မြေငှါး စာချုပ်ရသူသည် ဖျက်သိမ်း ရွှေ့ပြောင်း ယူသွားနိုင်သည် ဆိုတဲ့ အခွင့်အရေးပဲ ရနိုင်ပါတယ်။ မူလ ဂရန်စာချုပ်ရခဲ့သူအတွက် သက်တန်းကုန်နေတဲ့ ဂရန်အစား မြေငှါးဂရန် စာချုပ်အသစ် ထုတ်ပေးရမည်လို့ တောင်းဆိုပိုင်ခွင့် မရှိသလို ယင်းမြေကို ဝယ်ယူခဲ့သူမှာလည်း ထိုအတိုင်း ပါဘဲ။ ဝယ်ယူခဲ့သူဟာ ဝယ်ယူပြီးနောက်ပိုင်း ဆက်လက်ပြီး အငှါးစာချုပ် သက်တန်း ကုန်နေတဲ့ မြေပေါ် အဆက်မပြတ် လက်ရှိထား အသုံးပြုနေရင်တော့ သူ့ကို ဦးစားပေးပြီး ဂရန်သစ် လဲလှယ် ပေးချင် ပေးမှာ ဖြစ်ပေမဲ့ ခုလို လက်ရှိ မထားခဲ့ရင် ယင်းမြေကွက်ကို ဂရန်သက်တန်း အသစ် အတွက် (မူလ ဂရန်ပိုင်ရှင်ရဲ့ အမွေဆက်ခံသူများ၊ ပိုင်ဆိုင်ခွင့်ရှိသူများက) အပြိုင် လျှောက်ထား လာရင် သက်တန်းကုန် မြေကွက်ကို ဝယ်ယူထားပြီး လက်ရှိမထားသူအား ဦးစားမပေးဘဲ အခြား မြေငှါး ဂရန်စာချုပ် လျှောက်ထားသူများနှင့် တန်းတူ တပြေးတည်း စဉ်းစားရန်သာ ဖြစ်ပါတယ်။

(ဃ) သက်တန်းကုန် ဂရန်မြေပေါ်၌ ခေတ္တနေထိုင်ခွင့် လိုင်စင်ရရှိထားသူ။ ခေတ္တနေထိုင်ခွင့် လိုင်စင်အမိန့် ရရှိထားသူများဆိုရာတွင် မူလလိုင်စင် ရသူများနှင့် လိုင်စင်ရ သူထံမှ တရားဝင် ဆက်ခံသူများ ပါဝင်ပါတယ်။ လိုင်စင်ရသူများ၏ အခွင့်အရေးကို နိုင်ငံတော်က အချိန်မရွေး လိုင်စင် သက်တန်း မကုန်ဆုံးမီ ပြန်လည် နှုတ်ပယ်ခွင့် ရှိပါတယ်။ လိုင်စင်သက်တန်း မကုန်ဆုံးသေးသော်လည်း ပုဒ်မ ၁၈ အရ အခွန်အရာရှိက မြေပေါ်မှ (၃)လ နို့တစ်စာပေး၍ အချိန်မရွေး မြေပြန်သိမ်းယူနိုင်ပြီး မြေပေါ်မှ လိုင်စင်သက်တန်းအတွင်း ဖြစ်စေ၊ လိုင်စင် သက်တန်း ကုန်သည်နှင့် ဖြစ်စေ အနှင်ထုတ် ခံရနိုင်သည့် မြေအတန်းအစား ဖြစ်ပါတယ်။

သို့အတွက် လိုက်စင်ရသူများသည် လိုင်စင် သက်တန်း ကုန်ဆုံးပြီးသည့် နောက်ပိုင်းတွင် ၎င်းတို့အား ယင်းမြေကွက်အတွက် နှစ်တို နှစ်ရှည် မြေငှါးစာချုပ် ပေးရမယ်လိ့ု တောင်းဆို ပိုင်ခွင့် မရှိပါဘူး။ ၎င်းတို့အား မြေငှါးဂရန်စာချုပ် ပေးလိုမှ ပေးနိုင်ပါတယ်။ အစိုးရသဘောပါ။.လိုင်စင်ရသူမှ လိုင်စင်သက်တန်းကုန်တဲ့အခါ ဂရန် ပြောင်းလဲ ထုတ်ပေးရန် လျှောက်ထား မှုများတွင် ခေတ္တနေထိုင်ခွင့် လိုင်စင်အမိန့် ရထားသူသည် မြေကို မိမိကိုယ်တိုင် အသုံးမပြုဘဲ တဆင့်ငှါးရမ်းထားခြင်း၊ သို့တည်းမဟုတ် အသုံးမပြုဘဲ ကွက်လပ်ထားခြင်းများ ရှိခဲ့ပါလျှင် ဂရန် ပေးရာ၌ ၎င်းသူအား ဦးစားပေးရန် မလိုပါ။ လိုင်စင်ရမြေကို လက်ရှိ ကိုယ်တိုင် နေထိုင်ခြင်း၊ အသုံးပြုခြင်း ရှိခဲ့ပါမှသာ ယင်းမြေသည် မြေငှါးဂရန် စာချုပ်အသစ်ဖြင့် ချထားခွင့်ရှိသော Disposal Land မြေမျိုးမှန်ပါက ၎င်းအား ဦးစားပေး စဉ်းစားမည် ဖြစ်ပါတယ်။

 

သို့သော်လည်း အခုအမျိုးအစား မြေဟာ ယခင်က ဂရန်ပေးဘူးပြီး သက်တန်း ကုန်ဆုံး နေရာကနေ ဂရန်မပေးတော့ဘဲ လိုင်စင်သာ ပေးနေတဲ့မြေ ဖြစ်တာကြောင့် ရှေ့ အထက်ကာလ က ယင်းမြေနဲ့ စပ်လျဉ်းပြီး မြေငှါးဂရန်စာချုပ် ရရှိခဲ့ဘူးသူများ ရှိခဲ့ပါလျှင် ထိုသူတို့ကိုလည်း ထည့်သွင်းစဉ်းစားရပါတယ်။

 

(င) မူလက မြေငှါးဂရန် အခွင့်အရေး ရရှိခဲ့သူထံမှ တရားဝင် လွှဲပြောင်းဆက်ခံခြင်း မရှိပဲ ဂရန် စာချုပ်သက်တန်း ကာလအတွင်း မြေပေါ် ကျူးကျော်ဝင်ရောက် နေထိုင်ခဲ့ပြီး စာချုပ်သက်တန်း ကုန်ဆုံးပြီး နောက်ပိုင်းတွင်လည်း ခေတ္တနေထိုင်ခွင့် လိုင်စင်မရှိဘဲ ဆက်လက်ကျူးကျော် နေထိုင်သူ။ ဤကိစ္စရပ်ကတော့ အစိုးရမြေအပေါ်၊ သူတပါး ဂရန် ရထားတဲ့ မြေအပေါ် တမင် အကျိုးစီးပွါး ထိခိုက်ပျက်စီးအောင် လုပ်တဲ့ သဘော သက်ရောက်ပါတယ်။ ထိုသူသည် မြေငှါးဂရန်ရရှိသူ၏ ပုဂ္ဂလိက ပိုင်ခွင့်ပိုင်ထိုက်ကို ကျုးလွန်ပြီး တရားဥပဒေမဲ့ ကျူးကျော်နေထိုင်သူသာ ဖြစ်ပါသည်။ ဂရန်စာချုပ် သက်တန်းအတွင်းမှာ မြေငှါးဂရန်ရရှိသူ၏ ပိုင်ဆိုင်ခွင့်ရှိနေတဲ့အတွက် ထို ကျုးကျော် သူအား မြေပေါ်မှ နှင်ထုတ်ပေးရန် ဂရန်ပိုင်ရှင်က တရားစွဲဆို အရေးယူနိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ အကြောင်းကြောင်းကြောင့် မနှင်ထုတ်ဘဲ (နှင်ထုတ်မရဘဲ) ၎င်းပုဂ္ဂိုလ် ကျူးကျော် နေထိုင်လာရာမှ ဂရန်စာချုပ် သက်တန်းကုန်ဆုံးသည့် အချိန်တွင်လည်း ဆက်လက်ကျုးကျော် နေခြင်း ဖြစ်ပါက အနေအထား ပြောင်းသွားပါတယ်။ ဂရန်သက်တန်းကုန်မြေသည် နိုင်ငံတော်ပိုင် ဖြစ်သွားတဲ့အတွက် နိုင်ငံတော်၏ ခွင့်ပြုချက်မရှိဘဲ အစိုးရမြေအပေါ် ထိုသူက စည်းကမ်းမဲ့ နေထိုင်ခြင်း ဖြစ်သွားပါတယ်။

 

ထိုသူသည် မြေပေါ် လက်ဝယ် လက်ရှိ ထားနေသူ ဖြစ်သော်လည်း ဥပဒေကို ချိုးဖေါက် လက်ရှိ ထားခြင်းသာဖြစ်တယ်ဆိုတဲ့ အချက်ကို အထူး အလေးဂရု ပြုရပါတယ်။ အဲဒီပုဂ္ဂိုလ်က သူ ဟာ မြေပေါ် စဉ်ဆက်မပြတ် နေထိုင်လာသူ ဖြစ်လို့သူ့ကို ဂရန်ထုတ်ပေးဘို့လျှောက်ထားလာရင် မြေပေါ်လက်ရှိဖြစ်တယ်ဆိုတဲ့ အချက်လေးကိုသာကြည့်ပြီး ၎င်းကို မြေငှါးဂရန်ထုတ်ပေးရန် ဦးစား ပေးလိုက်ပါက တရားဥပဒေအား မထေမဲ့မြင်ပြုသူကို အားပေးအားမြှောက်ပြုရာ ကျပါမယ်။ သို့အ တွက် ၎င်းအား ယေဘူယျအားဖြင့် မြေငှါးဂရန် ထုတ်ပေးရာတွင်စဉ်းစားခြင်း မပြုရန် ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီမြေမျိုးအတွက် မူလပိုင်ရှင် သို့မဟုတ် မူလပိုင်ရှင်၏ တရားဝင် ဆက်ခံသူလည်း မရှိ တော့ဘူး၊ ရောင်းချထားသူလည်း မရှိဘူး။ မြေပေါ်မှာ ကျုးကျော်နေသူကလွဲပြီး အခြား ကျူးကျော် သူလည်း မရှိဘူး၊ အခု ကျူးကျော်နေထိုင်သူဟာလည်း ဒီမြေမှ လွဲ၍ အခြားတွင် နေထိုင်ရန် မြေမရှိ ဖြစ်ခဲ့ရင်တော့ ယင်းမြေကွက်ကို ဂရန်ပေးဘို့အတွက် အခြားမြေမရှိသူများနှင့် အတူ ထည့်သွင်း စဉ်းစားနိုင်ပါတယ်။

 

၃။ အထက်မှာ ဖေါ်ပြခဲ့တဲ့ အချက်များဟာ မြေနှင့်အခွန်တော်ဥပဒေ၊ မြို့နှင့်ကျေးရွာမြေများ လက်စွဲ ဥပဒေတွေမှာ ပြဌာန်းထားတဲ့ အစိုးရမြေ ကျူးကျော်သူလို့သတ်မှတ်ခံရတဲ့ တရားဝင် အခွင့်မရပဲ ဝင် ရောက် နေထိုင်သူတွေ၊ မူလ မြေငှါးစာချုပ် ဂရန်သက်တန်းကုန်ဆုံးပေမဲ့ ဂရန်သက်တန်းအသစ် ခွင့်ပြု ချက် မလျှောက်ထားသူ၊ မရယူသူတွေကို ဘယ်လို အရေးယူဆောင်ရွက်နိုင်တယ်၊ မြေပေါ်က ဘယ်လို ဖယ်ရှား နှင်ထုတ်နိုင်တယ်ဆိုတဲ့ ဥပဒေ အချက်အလက်များကို ဗဟုသုတအလို့ငှါ တင်ပြခဲ့ခြင်း ဖြစ်ပါ တယ်။ ကျူးကျော်သူကို မြေပေါ်က နှင်ထုတ်ဖယ်ရှားတဲ့အခါ အောက်မြန်မာပြည် မြို့နှင့်ကျေးရွာမြေများဥပဒေ ပုဒ်မ ၁၈ မှာ “မြေပေါ်မှ နှင်ထုတ်ခံရသူများ၏ နေအိမ် အဆောက်အအုံများကို ဖြိုဖျက်၍ အခြား၌ ရွှေ့ပြောင်း အသစ်ဆောက်လုပ်ရန် ကုန်ကျမည့် စရိတ်စကများ၊ ပျက်စီးဆုံးရှုံးရသည့် လက်ရှိ စိုက်ပျိုးထားရှိသော နေအိမ် ခြံဝင်း၊ လုပ်ကွက်အတွင်းမှ ရာသီသီးနှံ၊ နှစ်ရှည်သီးနှံ၊ သစ်သီးဝလံ၊ ပန်းမန်၊ အသီးအပွင့်များ အတွက် အခွန်တော်အရာရှိ သတ်မှတ်သော ထိုက်သင့်သည့် လျော်ကြေးများကို အစိုးရထံမှ ရရှိစေရမည်”လို့ဆိုပါတယ်။

 

ရွှေ့ပြောင်း သယ်ယူမှု စရိတ်၊ အခြားနေရာမှာ ပြန်ဆောက်ဘို့ ကုန်ကျစရိတ်၊ အိမ်ဝိုင်းထဲက စိုက်ပျိုးထားခဲ့တဲ့သီးပင် စားပင် လျော်ကြေးဆိုတာတွေ ခံစားခွင့်ရှိပါတယ်။ ဥပဒေအရ နှင်ထုတ်တယ်ဆိုရင် နှင်ထုတ်ခံရသူ အတွက် ဥပဒေမှာပါတဲ့ အခွင့်အရေးကို ပေးဘိ့ု တာဝန် ရှိပါတယ်၊ အဓိက အသိပေးချင်တာက အစိုးရမြေလို့ ပြဌာန်းထားတဲ့ မြေတွေ အပေါ်မှာ အခွင့်အမိန့် မရဘဲ အသုံးပြုသူ သို့မဟုတ် နေထိုင်သူတွေ ကာလတခုအတွက် အငှါးစာချုပ်ဂရန်နဲ့ နေထိုင်ခွင့် ပေးခဲ့ပေမဲ့ သက်တန်းကုန်ဆုံးပြီး နောက်ပိုင်း အဲဒီမြေကို အစိုးရက ပြန်အလိုရှိလို့ စာချုပ်သက်တန်း တိုးမပေးတော့တဲ့ မြေတွေ၊ အကြောင်းတစ်ရပ်ရပ်ကြောင့် ဂရန်စာချုပ် ဖျက်သိမ်းလိုက်တဲ့ မြေတွေ အပေါ်မှာ နေထိုင်နေသူတွေကို အစိုးရက သူဖယ်ရှားချင်ရင် ဖယ်ရှားနိုင်တယ်ဆိုတာ သတိမူကြဘို့ ဖြစ်ပါတယ်။ အစိုးရကလည်း အစိုးရမြေပေါ်ကနေ နှင်ထုတ်ခွင့်ရှိတယ် ဆိုပေမဲ့ Rule of Law ကို လိုက်နာဖို့လိုပါတယ်။ ဥပဒေအရ အစိုးရဟာ မြေပိုင်ရှင်ဆိုပေမဲ့ နိုင်ငံတော်နဲ့ ပြည်သူဆိုတာကိုလည်း မေ့ထားလို့မရပါဘူး.....။

 

Credit : ဆရာဦးဇော်မင်း (နတ်မောက်) နှင့် ဆရာဦးမောင်မောင်ညွန့်၏ စာများမှ ထုတ်နှုတ်ရေးသားပါသည်။