ဆိုလာစနစ်ကို စနစ်တကျ အသုံးပြုမည်ဆိုလျှင် အဆင့် ၅ဆင့် ပေါ်မူတည်ပြီး တွက်ချက်ရန် လိုအပ်ပါသည်။

အဆင့် (၁) မိမိအသုံးပြုမည့် ပမာဏ ဆန်းစစ်ခြင်း (Determine power consumption demands)

ပထမဦးစွာ မိမိအမှန်တကယ်အသုံးပြုမည့် လျှပ်စစ်ပစ္စည်းများ၏ ဝပ်ပမာဏ နှင့် ပစ္စည်းတစ်ခုစီ၏ တစ်နေ့တာအတွင်း အသုံးပြုမည့်အချိန် နာရီ ကိုသိရှိရပါမည်။ ထို့နောက် တစ်နေ့တာ အတွင်း အသုံးပြုမည့် စုစုပေါင်းဝပ်နာရီ(total watt-hour in 1 day) ကိုတွက်ချက်ရပါမည်။

ဥပမာ..

- အိမ်တစ်အိမ်တွင် ၂၀ W မီးချောင်း ၅ချောင်း ၆နာရီ

- ၁၀၀ W TV ၁လုံး (led 32")၄နာရီ

- ၅၀ W ပန်ကာ ၁လုံး ၂နာရီ

- ထမင်းပေါင်းအိုး ၁လုံး ၇၀၀ W နာရီဝက်

တစ်နေ့တာအတွင်းအသုံးပြုသည်ဆိုပါစို့။

*မီးချောင်း 20W x 6 h x 5 = 600 Wh

*TV 100W x 4 h x 1 = 400 Wh

*ပန်ကာ 50 W x 2 h x 1 = 100 Wh

*ပေါင်းအိုး 700W x 0.5h x 1= 350 Wh

စုစုပေါင်း တစ်နေ့တာ အသုံး = 1450 Wh/day

အဆင့်(၂) အသုံးပြုရမည့် ဘက်ထရီ ပမာဏ တွက်ချက်ခြင်း (Battery Sizing)

အဆင့် (၁) တွက်ချက်မှု မှ ရရှိလာသော စုစုပေါင်းဝပ်နာရီ(total watt-hour in 1 day) ကို အသုံးပြုမည့် ဘက်ထရီ ဗို့ ဖြင့် စားပါ။ ရရှိလာသော ဂဏန်းတန်ဖိုးသည် မိမိအမှန်တကယ် အသုံးပြုမည့်ဘက်ထရီ အမ်ပီယာနာရီ Ah ဖြစ်သည်။ သို့ရာတွင် ဘက်ထရီ ၁လုံးသည် ၎င်း capacity ၏ တစ်ဝက်ခန့်သာ အသုံးပြုသင့်သောကြောင့် ရရှိလာသော ဂဏန်းတန်ဖိုး ကို ၂ဖြင့်မြှောက်ပါ။

ဥပမာ 100Ah ဘက်ထရီ ၁လုံးသည် အမျိုးအစား ၊ တံဆိပ်၊ အရည်အသွေးပေါ်မူတည်၍ 40Ah မှ 60Ah အတွင်းသာ အသုံးပြုနိုင် ၊ အသုံးပြုသင့်ပါသည်။ အချို့သော ကားဘက်ထရီများဆိုလျှင် 30Ah ခန့်သာ အသုံးပြု၍ရသောကြောင့် ဆိုလာဖြင့်အသုံးပြုမည်ဆိုလျှင် ကားဘက်ထရီ အသုံးပြုခြင်းကို အားမပေးပါ။

အသုံးပြုရမည့် ဘက်ထရီ ပမာဏ = 1450 Wh ÷12 × 2 = 241.67 Ah = 120Ah ၂လုံး အသုံးပြုနိုင်ပါသည်။

အဆင့်(၃) အသုံးပြုရမည့် ဆိုလာပြား ပမာဏ တွက်ချက်ခြင်း (Size of solar PV modules)

အဆင့် (၂) တွင် တွက်ချက်ထားသော တနေ့တာအတွင်း မိမိအမှန်တကယ် အသုံးပြုမည့်ဘက်ထရီ အမ်ပီယာနာရီ Ah ကို ပြန်လည်ဖြည့်တင်းနိုင်ရန် လုံလောက်သော ဆိုလာပမာဏ ရှိရန် လိုအပ်ပါသည်။ မိမိတို့ လက်ရှိအသုံးပြုနေသော ဖုန်းဘက်ထရီသည် 3.7V ရှိပြီး ၎င်းကို အားသွင်းရန် 5V charger လိုအပ်သကဲ့သို့ ပင် ဆိုလာပြားသည် ၁၂ဗို့ ဘက်ထရီ ကို အားသွင်းရန် ၁၈ဗို့ ခန့် ထုတ်ပေးရပါသည်။ ၁၀၀ ဝပ်ရှိသော ဆိုလာပြားတစ်ပြားသည် အပြင်းဆုံးနေရောင်အောက်တွင် 5.6 A သာ ထုတ်ပေးနိုင်သဖြင့် ၁နာရီ ကြာနေရောင်ရှိပါမှ 5.6 Ahခန့်သာ ဘက်ထရီကို အားပြန်ဖြည့်ပေးနိုင်ပါသည်။ တနေ့တာအတွက် အမြင့်ဆုံးနေရောင်ရရှိချိန် ၅နာရီခန့်ဖြင့်တွက်ချက်ပါက ၁၀၀ ဝပ် ဆိုလာပြားသည် အများဆုံး 28 Ah ခန့်သာ ၁၂ဗို့ဘက်ထရီကို အားပြန်ဖြည့်ပေးနိုင်ပါသည်။ ထို့ကြောင့် တနေ့တာအတွင်း မိမိအမှန်တကယ် အသုံးပြုမည့်ဘက်ထရီ အမ်ပီယာနာရီ Ah ကို ပြန်လည်ဖြည့်တင်းနိုင်ရန် အောက်ပါအတိုင်း တွက်ချက်နိုင်ပါသည်။

မိမိအမှန်တကယ် အသုံးပြုမည့်ဘက်ထရီ အမ်ပီယာနာရီ Ah = 1450 Wh ÷12 = 120.83 Ah

လိုအပ်သော ဆိုလာပမာဏ = 120.83Ah ÷ 28 × 100 = 431.53 W

150W ၃ချပ် (သို့) 240W ၂ချပ် (သို့) 120W ၄ချပ် သုံးစွဲ နိုင်ပါသည်။

အဆင့်(၄) အသုံးပြုရမည့် အင်ဗာတာ တွက်ချက်ခြင်း (Inverter Sizing)

လိုအပ်သော အင်ဗာတာ ပမာဏ သည် အမှန်တကယ် တပြိုင်နက်အသုံးပြုမည့် လျှပ်စစ်ပစ္စည်းများ၏ ဝပ်ပမာဏ အားလုံး ပေါင်းခြင်းထက် ၃၀% ခန့် ပိုများရန်လိုအပ်ပါသည်။ သို့ရာတွင် မော်တာနှင့် ကွန်ပရက်ဆာ များပါဝင်သော လျှပ်စစ်ပစ္စည်းများ (ဥပမာ ရေမော်တာ၊ ပန့်၊ ရေခဲသေတ္တာ၊ အဲကွန်း) ၏ ပဏာမ ရုန်အား (starting load) သည် ဖော်ပြထားသော ဝပ် ပမာဏ ထက် ၃ဆ ခန့် ရှိသည်ကို သတိပြုသင့်ပါသည်။ ဆိုလိုသည်မှာ ၅၀၀ ဝပ်ဟုရေးထားသော မော်တာတစ်လုံး၏ ပဏာမ ရုန်အား (starting load) သည် ၁၅၀၀ ဝပ် ထိရှိနိုင်ပါသည်။ တွက်ချက်ပုံမှာ

*မီးချောင်း 20W x 5 = 100 W

*TV 100W x 1 = 100 W

*ပန်ကာ 50 W x 1 = 50 W

*ပေါင်းအိုး 700W x1 = 700 W

စုစုပေါင်း ဝပ်ပမာဏ = 950 W

ိလိုအပ်သော အင်ဗာတာ ပမာဏ= 950+ 30% = 1235 Wထက်ကြီးသော အင်ဗာတာ ကို အသုံးပြု သင့်ပါသည်။

အဆင့် (၅) ကွန်ထရိုလာ အသုံးပြုရန် ရွေးခြယ်ခြင်း (Solar charge controller sizing)

Solar charge controller ကို ဘက်ထရီ သက်တမ်း ကြာရှည်ရန်အတွက် အသုံးပြုသင့်ပါသည်။ အဆင့် (၃) တွင်တွက်ချက်ထားသော ဆိုလာပြားပမာဏ ပေါ်မူတည်၍ ကွန်ထရိုလာ အသုံးပြုရန် ရွေးခြယ် တွက်ချက်နိုင်ပါသည်။ ဥပမာ 150W ဆိုလာ ၃ချပ် သုံးမည်ဆိုပါက စုစုပေါင်း 450 W အတွက်

450W÷18V= 25A +20% = 30A controller ကို အသုံးပြုသင့်ပါသည်။

Credit:  Energy Solar