မြို့သစ်များ၊ မြို့ကွက်သစ် ချထားပေးမှုများတွင် သက်ဆိုင်ရာအာဏာပိုင် အဖွဲ့အစည်းက မြေလျောက်ထားသူများ၊ မြေနေရာ ပေးသင့်သူများကို ကနဦးအနေဖြင့် မြေပေးမိန်၊ ပါမစ်ဖြင့် လူနေထိုင်ရန် မြေကွက်ချထားခြင်းဖြစ်ပါသည်။ အဆိုပါမြေကွက်သည် အစိုးရမြေအဖြစ်သာ မှတ်တမ်းဝင်နေပါသည်။

 မြေပေးမိန်၊ ပါမစ်သည် မြေပိုင်ဆိုင်ခွင့် မြေငှားဂရန် မဟုတ်ပါ။ တရားဝင် ပိုင်ဆိုင်မှု မဟုတ်ပါ။ အာဏာပိုင်အဖွဲ့က စီမံခန့်ခွဲရေး နည်းလမ်းအရ လွယ်ကူစေရန် ချထားပေးခြင်း သဘောသာ ဖြစ်ပါသည်။ မြေပိုင်ဆိုင်ခွင့် ဂရန် ​ဆက်လက်ဆောင်ရွက်နိုင်ရေး ချထားပေးခြင်း ဖြစ်ပါသည်။ လိုင်စင်မြေလောက်ပင် ​ပိုင်ဆိုင်မှု ခိုင်မာခြင်း မရှိပါ။

ပါမစ်မြေကို မြေစာရင်း ၁(က) စာရင်းတွင် ယာယီသဘောခဲဖြင့် ရေးမှတ်တတ်ကြပါသည်။ ​ပါမစ်ရသူက မြေငှားဂရန် ရရှိရေးကို ဆက်လက်လျောက်ထားရယူရပါသည်။ မြေပေးမိန်ဖြင့် မြေချထားပေးခြင်းခံရသူ၊ ပါမစ်တွင် အမည်ပေါက်သူ ကိုယ်တိုင် ဂရန်လျောက်ထားမှသာ ဂရန်ရရှိရေး လွယ်ကူပါသည်။ ဂရန်ရရှိမှသာ ၁(က) စာရင်းတွင် အမည်ပေါက် ဖြစ်လာပါမည်။

မြေကွက်တွင် နေထိုင်ခွင့်ပါမစ် ရရှိသူတို့က အရပ်သဘောဖြင့် မနေထိုင်လို၍ ငှားရမ်းခြင်း လွှဲပြောင်းရောင်းချခြင်း ပြုလုပ်ကြသည်လည်းရှိပါသည်။ ပါမစ်မြေကွက်ပေါ် နှစ်ချုပ်ဖြင့် ငှားရမ်းနေထိုင်ခြင်းမှာ အချို့က ပြဿနာမရှိနိုင်ဆိုသော်လည်း မြေကိုပိုင်ဆိုင်မှု မခိုင်မာသေးသူက ပြန်လည်ငှားရမ်းခြင်း ဖြစ်၍ လည်းကောင်း၊ ကာလစည်းကမ်းသတ် ဥပဒေအရ ရေရှည်တွင် အငြင်းပွားနိုင်သဖြင့် လည်းကောင်း၊ မြေပေးမိန့် ပါမစ်တွင် ပါဝင်သော စည်းကမ်းချက်များအရလည်းကောင်း ငှားရမ်းမှုဆောင်ရွက်ရန် မသင့်ပါ။

ပါမစ်မြေကွက်ကို ဝယ်ယူရာတွင် ပါမစ်တွင်လွှဲပြောင်းရောင်းချခွင့်ပြု/မပြုကို စီစစ်ပြီးမှ ဝယ်ယူသင့်ပါသည်။ မပြုတာက များပါသည်။ ပါမစ်တွင် မြေကွက်ကို လွှဲပြောင်းရောင်းချခွင့်ရှိသည်ဟု ပါရှိပါက ပြင်ပလူတစ်ဦးအနေဖြင့် ဝယ်ယူနိုင်ပါသည်။ ပါမစ်တွင် လွှဲပြောင်းရောင်းချခွင့်မပြုဟု ဖော်ပြပါရှိပါက ပြင်ပပုဂ္ဂိုလ်အနေဖြင့် ဝယ်ယူရန်မသင့်ပါ။ အကြောင်းမှာ ဂရန်လျှောက်ထားသည့် အခါ သက်ဆိုင်ရာက ဝယ်ယူနေထိုင်သူ ပြင်ပပုဂ္ဂိုလ်အား ဂရန်ထုတ်မပေးပါက ယင်းမြေကွက်အပေါ် ပိုင်ဆိုင်မှု ရရှိမည်မဟုတ်ပါ။ ငွေကျေးပိုမိုကုန်ကျ၍ ခက်ခဲနိုင်ပါသည်။
ပါမစ်မြေကွက်ကို ဝယ်ယူရာတွင် မှတ်ပုံတင်စာချုပ် ပြုလုပ်နိုင်ခွင့်မရှိသဖြင့် နေထိုင်ခွင့် သက်သက်ဖြင့် ဝယ်ယူပါက ပြဿနာရှိနိုင်မည် မဟုတ်သော်လည်း နောင်တစ်ချိန်တွင် ပြန်လည်ရောင်းချပါက မှတ်ပုံတင် စာချုပ်မရှိသဖြင့် အရပ်စာချုုပ်ဖြင့်သာ ရောင်းချနိုင်မည်ဖြစ်၍ တန်ရာတန်ဖိုးရရှိ နိုင်မည်မဟုတ်ပါ။

ပါမစ်မြေကွက်ရောင်းချခဲ့သူကို ဆက်သွယ်ရရှိ၍ ဂရန်လျှောက်ထားပေးပါက ယင်းဂရန်ရရှိသည့်အခါ ပါမစ်အမည်ပေါက်သူနှင့် ဝယ်သူတို့ အနေဖြင့် မှတ်ပုံတင်ချုပ် စာတမ်းထပ်မံချုပ်ဆိုရမည်ဖြစ်ပါသည်။ အခွန်အခနှင့် စရိတ်များ ထပ်မံကုန်ကျပါမည်။ မြေကွက်များအနေဖြင့် တစ်နှစ်ထက်တစ်နှစ် ကာလတန်ကြေးများတက်သဖြင့် ဝယ်ယူသည့်အချိန်က ပေါက်ဈေးနှင့် မှတ်ပုံတင်သည့်အခါ ဖြစ်ပေါ်နေသော ပေါက်ဈေးတို့ ကွာဟချက်ရှိနေသဖြင့် ပါမစ်အမည်ပေါက်သူက ထပ်မံ၍ ငွေတိုးတောင်းလာမည်ကိစ္စရပ် ပေါ်ပေါက်နိုင်ကြောင်း ဝယ်သူအနေဖြင့် သတိချပ်သင့်ပါသည်။
ပါမစ်မြေကွက်ကို ရောင်းချခွင့်ရှိ၍ ဝယ်ယူရာတွင်လည်း ရောင်းချသူထံမှ ယင်းမြေကွက်နှင့်စပ်လျဉ်းသော အထူးကိုယ်စားလှယ်လွှဲစာ (Special Power) ကို ရယူထားပါက ဝယ်ယူသူက ဂရန်လျှောက်ထားခြင်း စာချုပ်စာတမ်းပြုလုပ်ခြင်းတို့ကို ပြုလုပ်နိုင်မည်ဖြစ်ပါသည်။
ပါမစ်မြေကွက်ဝယ်ယူရာတွင် ရောင်းချသူ၏ နိုင်ငံသား စိစစ်ရေး ကဒ်ပြားမိတ္တူနှင့် သန်းခေါင်းစာရင်း မိတ္တူတို့ကိုပါ ရယူထားသင့်ပါသည်။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ဂရန်လျှောက်ထားသည့် အခါ သက်ဆိုင်ရာက ပါမစ်မြေကွက်ရှိသူ၏ နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကဒ်ပြားမိတ္တူနှင့် သန်းခေါင်စာရင်း မိတ္တူတို့ကို တောင်းပါက အသင့်တင်ပြနိုင်ရန် ဖြစ်ပါသည်။

Credit : Myo Min Htun